Χθες είχαμε τη μεγάλη χαρά και τιμή να δούμε σε πρώτη προβολή την ταινία της Αγγελικής Αντωνίου "Οι Άγνωστοι Αθηναίοι". Ένα οδοιπορικό 6 ετών στους αδέσποτους σκύλους του κέντρου της Αθήνας και των ανθρώπων που πιστά, αδιάλειπτα και άκοπα τους φροντίζουν εδώ και 30 χρόνια. 

Συγκινηθήκαμε, ανακαλύψαμε μια άγνωστη πλευρά της πόλης και καταγράφουμε εδώ όλα όσα μας έκαναν εντύπωση.

Η ταινία προκαλεί τα στερεότυπα που όλοι λίγο πολύ έχουμε στο μυαλό μας για τη φιλοζωία:

1. Οι τακτικοί πιστοί φροντιστές των αδέσποτων σκύλων ήταν κατά πλειοψηφία άντρες και μάλιστα άνω των 50 ετών. Ο κύριος Αχιλλέας κάτοικος της Αθήνας ταίζει καθημερινά πάνω από 25 αδέσποτους σκύλους με γεύματα που ετοιμάζει η γυναίκα του. Ο κύριος Σπύρος, άστεγος της Αθήνας, ζει μαζί με τους αδέσποτους σκύλους και γίνεται ο φύλακας άγγελος τους στην πόλη. Ένας φαρμακοποιός στην Κολοκοτρώνη, το γνωστό σε όλους Bartesera, ένα ταξιδιωτικό γραφείο στην Λεωφόρο Αμαλίας είναι από τα λίγα σημεία που οι αδέσποτοι σκύλοι του κέντρου αποκαλούν σπίτι. 

2. Στην ταινία ακούγεται η άποψη ότι οι σκύλοι προστατεύονται από τους εθελοντές προκειμένου να μην σταλθούν στο εξωτερικό για να γίνουν πειραματόζωα ή βορά κτηνοβατών. Είναι μια προκατάληψη που η ταινία θίγει αλλά δεν υποστηρίζει με δεδομένα. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι έχει συμβεί κάτι τέτοιο με τα αδέσποτα της Αθήνας και οφείλουμε να το ξεκαθαρίσουμε. Είναι το μόνο κομμάτι της ταινίας στο οποίο ενοχληθήκαμε κυρίως γιατί αναπαράγει μια εντελώς προβληματική προκατάληψη που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η μόνη μαζική περισυλλογή αδέσποτων για σκοπό μη φιλοζωικό έγινε το 2004 για τους σκοπούς των Ολυμπιακών Αγώνων. Εκεί οι σκύλοι εξαφανίστηκαν αφού πρώτα συγκεντρώθηκαν από το δήμο Αθηναίων όμως δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι πήγαν στο εξωτερικό για να τους συμβεί κάτι κακό. Δυστυχώς, το μεγαλύτερο κακό στα αδέσποτα της Αθήνας το έχει κάνει παλαιότερα ο Δήμος και άνθρωποι που αρρωστημένα προσέγγισαν τα ζώα για να τα κακοποιήσουν. Μακάρι κάθε ένα από αυτά τα ζώα να είχε βρει ένα σπίτι γεμάτο αγάπη είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. 

3. Όπως ήταν αναμενόμενο, για κάθε σκύλο υπάρχει μια τραγική ιστορία κακοποίησης, τραυματισμού ή θανάτου από αυτοκίνητο. Είναι θλιβερό ζώα σύμβολα της πόλης να πέφτουν θύματα άρρωστων βίαιων ανθρώπων αλλά και των ρυθμών μιας πόλης που ακόμα και ο πεζός κινδυνεύει να περάσει το πεζοδρόμιο. Πολλές φορές στην ταινία ακούστηκε ότι οι αδέσποτοι σκύλοι του κέντρου απολαμβάνουν την ελευθερία και την αλητεία. Όσο ρομαντικό και αν ακούγεται η αλήθεια είναι πως τίποτα δεν συγκρίνεται με το να έχει κάθε αδέσποτος σκύλος ένα ασφαλές σπίτι γεμάτο αγάπη. Η ζωή στο δρόμο δεν είναι ωραία. Είναι γεμάτη κινδύνους και δεν την ευχόμαστε για κανένα ζώο. 7 από τους σκύλους της ταινίας σκοτώθηκαν από διερχόμενο αυτοκίνητο προσπαθώντας να περάσουν το δρόμο. Είναι τόσο κρίμα. 

4. Τα ζώα σύμβολα της πόλης έχουν τις δικές τους συνήθειες τα δικά τους σημεία που θεωρούν γειτονιά και τους δικούς τους ανθρώπους που ξέρουν ότι θα είναι πάντα εκεί για εκείνα. Παρά την κακοποίηση επιδιώκουν να είναι ανάμεσα σε ανθρώπους είναι φιλικά και λατρεύουν τα χάδια και την προσοχή. Έξω από την Μεγάλη Βρετάνια, ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία της πόλης, ο Lazy πέρασε 14 χρόνια που κάθε μέρα λάμβανε τροφή, χάδια και αγάπη από το προσωπικό και τους επισκέπτες. Ακόμα και οι άστεγοι της πόλης που σε πολλές περιπτώσεις ανεβαίνουν το δικό τους γολγοθά μοιράζονται φαγητό και στέκια με τα αδέσποτα. 

5. Τα ζώα ακολουθούν τους νομάδες της πόλης: άστεγους, καλλιτέχνες, εργαζόμενους στην εστίαση. Έχουν γούστα και προτιμήσεις αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια σε μια αυτοσχέδια συναυλία στο κέντρο παρά σε μια σκοτεινή γωνιά κρυμμένα. Αυτό λέει πάρα πολλά και συγκινεί. Τα βλέμματα τους ήταν γεμάτα ιστορίες, τα ζώα αυτά γίνονται στην ταινία η ψυχή της πόλης, και δικαίως. Η ταινία δείχνει πολλούς περαστικούς, διαδηλωτές, τουρίστες, κατοίκους να σταματούν για να τα χαιδέψουν. Δεν δείχνει όμως τους επίσης πολλούς που ανά καιρούς τα έχουν πληγώσει ή απειλήσει. Μας λέει όμως ξεκάθαρα ότι υπάρχουν και ότι έχουν διαμορφώσει πολύ τον τρόπο που και εκείνα κινούνται μέσα στην Αθήνα. 

6. Η πιο συγκινητική στιγμή είναι η απομάκρυνση ενός σκύλου με το φορτηγάκι της αστικής πανίδας επειδή ενοχλούσε μια κυρία της περιοχής του Θησείου. Το βλέμμα του σκίζει καρδιές. Ο θεατής αναρωτιέται τι να απέγινε εκείνο το ζώο; Δεν ξέρουμε δηλώνει η σκηνοθέτιδα. Κάθε ζώο που περιμένει να υιοθετηθεί άλλωστε έχει μια παρόμοια ιστορία που κάνει αδιανόητο να αγοράζουμε ακόμα και σήμερα ζώα στην Ελλάδα. 

Η σκηνοθέτιδα μίλησε στο κοινό και συγκίνησε ακόμα περισσότερο με τις εμπειρίες γυρισμάτων 6 συνεχόμενων ετών. Η εντεταλμένη σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων Σεραφίνα Αβραμίδου παρέστη στην προβολή και δήλωσε ότι η Αθήνα αλλάζει πρόσωπο και ο Δήμος με συγκεκριμένο πρόγραμμα θα προστατεύσει κάθε αδέσποτο και τους εθελοντές που τα φροντίζουν για να μην υπάρχει ούτε ένα στο δρόμο που να υποφέρει.

Η ταινία είναι υποψήφια για τον «Χρυσό Αλέξανδρο» στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2020. Μουσική: Σεραφείμ Γιαννακόπουλος (Planet of Zeus).